Einde van een discussie?
Welke ondergrond is nu eigenlijk het beste om op te snijden of hakken, dat is de discussie die ik steeds hoor. Eigenlijk elke schone ondergrond kun je gebruiken is dan mijn mening, echter, zodra er een mes of ander scherp voorwerp aan te pas komt, is er maar één antwoord, namelijk HOUT!
Maar ook dan zijn er nog vraagtekens.
Als we in de winkel het aantal snijplanken bekijken, zijn er heel veel mogelijkheden, maar zijn ze echt te gebruiken? Ze zien er allemaal wel heel gelikt uit en leuk om te zien. Een aanwinst voor de keuken zou je zeggen. Grotendeels voor de show, want gebruik ze liever niet. De redenen waarom beschrijf ik hieronder en is dus hoofdzakelijk mijn eigen mening. Het is aan de lezer om het aan te nemen of te negeren. Welke soorten zijn er dan, we zetten ze op een rij.
BAMBOE
Als snijplank is bamboe zeer zeker niet aan te bevelen, het bestaat uit heel veel dunne laagjes aan elkaar gelijmde bamboe. We weten niet of de lijm invloed heeft op onze gezondheid. Het wordt veelal in China geproduceerd en weten dat daar andere regels gelden binnen de productielijnen en gezondheidseisen Gebruik je een kartelmes om brood op een bamboeplank te snijden, dan komen er kleine vlijmscherpe splinters vrij die in je voedsel terechtkomen. Verder is bamboe een vrij hard product waarop je mes al snel bot wordt.
MARMER
Marmer is nooit bedoeld om als snijplank te fungeren. Marmer wordt alleen gebruikt in de patisserie om daarop chocolade te tempereren of deeg uit te rollen. Sommige soorten marmer zijn vrij zacht, dan bestaat de mogelijkheid dat het gruis in je voedsel terecht komt tijdens het snijden. De sneden herstellen zich niet en je mes wordt alleen maar bot op het marmer.
GLAS
Glas heeft een glad oppervlak en kan derhalve goed gereinigd worden, maar ook hier geldt weer dat de messen in een mum van tijd bot worden. Ook de gedachte van het afbrokkelen van glas in messneden of andere beschadigingen, valt mij niet lekker. Glas kan beter, net als marmer, in de patisserie gebruikt worden voor deegwaren en chocolaterie of presentaties, daarbij maak je gebruik van kunststof krabbers in plaats van messen.
ROESTVRIJ STAAL
Roestvrij staal heeft dezelfde eigenschappen als glas, een glad oppervlak die goed schoon te maken is. Ik zou echter mijn dure messen ook niet op roestvrij staal los laten wanneer ik ze graag scherp wil houden. Net als marmer en glas zou roestvrij staal beter in de patisserie thuishoren.
KUNSTSTOF
Veel mensen, en vooral binnen de horeca, zweert men bij het gebruik van kunststof snijplanken, het zou hygiënisch zijn en beter schoon te maken. Gelukkig is men van deze gedachte teruggekomen. De hele wereld spreekt kwaad over microplastics die overal in zitten, tot in je bloed. Door met messen in een kunststof plaat te snijden terwijl jij je eten aan het bereiden bent, zorg je ervoor dat je zelf microplastics in je eten toevoegt. Dat willen we niet. Op de foto zie je een voorbeeld van de meest gore plastic snijplanken, die niet meer te reinigen zijn. Ze komen in de horeca nog veel voor.
HOUT
Er is in het verleden veel negatief gedacht over houten snijplanken, ze zouden onhygiënisch zijn en slecht schoon te maken. Gelukkig is men daarvan teruggekomen. Als hobbykok heb ik altijd geprobeerd mensen te overtuigen dat hout door bepaalde enzymen een zelfreinigende werking heeft. Ik las in een artikel op het internet dat men zelfs bezig is met een onderzoek om stoffen die in hout zitten te gebruiken voor de productie van paracetamol.
Hout is dus van nature antibacterieel, De nerven in het hout sluiten zich na het snijden, waardoor bacteriën geen kans krijgen om te overleven. Dit is wetenschappelijk bewezen door Dr. Cliver van de Universiteit van Wisconsin. In zijn onderzoek besmette hij een houten en een kunststof snijplank met bacteriën. Na slechts 3 minuten waren 99,9% van de bacteriën op de houten snijplank dood, terwijl ze op de kunststof snijplank nog steeds vrolijk leefden. Sterker nog, op kamertemperatuur is er zelfs een kans dat de bacteriën op de kunststof snijplank zich gaan vermenigvuldigen. Een ander onderzoek toonde aan dat de kans op salmonellabesmetting twee keer zo hoog is bij gebruik van kunststof of glazen snijplanken.
WELK HOUT DAN
Ook in houten snijplanken zijn zoveel soorten en modellen te koop, maar ook daar zou ik een specifiek keuze maken. Persoonlijke geef ik de voorkeur aan een eiken snijplank uit één stuk hout van een bepaalde dikte. Zeer zeker geen gelamineerde plank, ze bestaan uit meerdere latjes die aan elkaar gelijmd zijn, ik heb het niet zo met lijm, blijkt dus.
Deze mozaïk (snij)plank is prachtig om te zien, maar ik zou hem nooit aanbevelen om te gebruiken als snijplank.
PRIJZEN
Tijdens mijn reis op het internet naar snijplanken, zag ik de meest bizarre prijzen voorbij komen, prijzen van € 10,00 tot wel €170,00.Wil je echt een bijzondere plank in je keuken en mag er wel degelijk een (redelijke) prijs aan hangen, ga dan een naar een klein timmerfabriekje in de buurt en vertel daar je wens. Mogelijk kunnen ze je beter helpen dan een verkoper in een dure keukenwinkel.
SCHOONMAKEN
Een houten plank maak je onder de warme kraan gewoon schoon met een borstel en laat hem dan aan de lucht drogen. Zet je hem meteen tussen andere planken, kan er schimmelvorming en rot ontstaan. Maak een houten snijplank nooit in de vaatwasser schoon. Gebruik je de plank weinig , wrijf hem dan in met arachideolie, deze wordt uit pinda’s verkregen en is veilig te gebruiken. Blijft er kleurstof van rode biet op de plank achter of heb je met kurkuma gekruid, geen nood die kleuren verdwijnen ook vanzelf na een aantal dagen.
MIJN CONCLUSIE
Het overgrote deel van alle snijplanken die in de winkel te koop zijn en in iedere, meestal dure prijsklasse, te vinden zijn, zijn beter geschikt om op te presenteren of als een kunstwerk neer te zetten. Kies liever voor een goede plank uit één stuk van eikenhout.
Enkele jaren geleden heb ik de broodplank van mijn moeder gekregen, zij kreeg deze bij haar trouwen in 1945 en is inmiddels 80 jaar oud, hij doet bij ons nog steeds dienst als broodplank.